Sylabus przedmiotu

Drukuj

Przedmiot:

Teorie symbolu

Kierunek:

Filozofia, II stopień [4 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2012

Rok/Semestr:

I/2

Liczba godzin:

30,0

Nauczyciel:

Bytniewski Paweł, dr hab.

Forma zajęć:

konwersatorium

Rodzaj zaliczenia:

zaliczenie na ocenę

Punkty ECTS:

3,0

Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze):

2,0	Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji
30,0	Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych
13,0	Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych
10,0	Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów
35,0	Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu

Poziom trudności:

wszystkie poziomy

Wstępne wymagania:

brak

Metody dydaktyczne:

dyskusja dydaktyczna
wykład informacyjny
wykład konwersatoryjny
wykład problemowy

Zakres tematów:

1. Symbol jako kategoria semiotyczna

problem typologicznego umiejscowienia symbolu pośród innych znaków: funkcje symbolizmu i „poliwalencja symboliczna” (A.N. Whitehead, H-G. Gadamer)
semiotyczna specyfika struktur symbolicznych (U. Eco, T. Todorov, G. Durand, H. Buczyńska- Garewicz)
symbol a granice dyskursywności - funkcja poznawcza i komunikacyjna symbolu (alegoria, metafora, symbol – P. Ricoeur, P. Tilich

2. Symbol jako kategoria egzystencjalno-psychologiczna

między „językiem prywatnym” a „doświadczeniem uniwersalnym” (E. Gombrich)
symboliczne upośrednienie świadomości
symbolizm archetypów (C.G. Jung)

3. Symbol jako kategoria hermeneutyczna.

hermeneutyki redukcyjne i ustanawiające (G. Durand)
symbol - obecnośćsacrum( M. Eliade, P. Ricoeur)

4. Symbol jako kategoria antropologiczna

między „doświadczeniem podstawowym” a „złudą symboliczności”
kulturowy kontekst myśli symbolicznej
symbol a mit (M. Eliade, P. Ricoeur)

5. Symbol jako kategoria nowoczesności

desymbolizacja nowoczesności (M. Weber, E. Cassirer, R. Caillois)
uniwersalność symbolizmu (M. Czerwiński, M. Douglas)

Forma oceniania:

esej
obecność na zajęciach

Literatura:

Buczyńska-Garewicz H.,O pojęciu znaku zdegenerowanego, „Studia Semiotyczne” 1981, nr 11.
Durand G.,Wyobraźnia symboliczna, PWN, Warszawa 1986.
Eco U.,Semiotics and the Philosophy of Language, Indiana University Press, 1986.
Eliade E.,Sacrum, mit, historia,PIW, Warszawa 1974.
Jung C. G.,Archetypy i symbole, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1981.
Langer S.,Nowy sens filozofii, PIW, Warszawa 1976.
Lurker M.,Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, WydawnictwoAletheia; Warszawa 2011.
Marody M.,Technologie intelektu, PWN, Warszawa 1987.
Ricoeur P. ,Egzystencja i hermeneutyka, PAX, Warszawa 1985.
Symbole i symbolika, red. M. Głowiński, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1991.
Tillich P.,Pytanie o Nieuwarunkowane, Wydawnictwo Znak, Warszawa 1994.
Todorov T., Teorie symbolu, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012.

Dodatkowe informacje:

Wykład jest pomyślany jako prezentacja i omówienie teorii symbolu. Przedmiotem zainteresowania jest tusymbolw znaczeniu wyróżniającym kulturowe i podmiototwórcze funkcje symbolizmu, jako znak pewnego typu, wyznaczony przez opozycje: ikoniczność - nieikoniczność,wartość - znaczenie,znaczenie - oznaczanie, konkret - abstrakcja, uniwersalność - partykularność, stłumione - jawne, itp. Płaszczyzny ujęciakategorii symbolu wyznaczają zatem główne opcje teoretyczne i podstawowe zagadnienia prezentowane na zajęciach zgodnie z zakresem tematów (patrz wyżej).