Sylabus przedmiotu

• ćwiczenia laboratoryjne
• ćwiczenia przedmiotowe
• dyskusja dydaktyczna
• klasyczna metoda problemowa
• konsultacje
• korekta prac
• objaśnienie lub wyjaśnienie
• wykład informacyjny
• z użyciem komputera

1. Obraz kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Lubelszczyzny (pojawienie się Słowian w 2 połowie V wieku, model kultury wczesnosłowianskiej, młodsza faza kultura Sukow-Dziedzice, obrządek pogrzebowy, układ i lokalizacja osad, stanowiska wczesnosłowiańskie na Lubelszczyźnie-Lublin, Zubowice, Perespa, Horodysko).

2. Wczesnosłowiańskie grody - założenia typu Haćki, Szeligi, Zimno (funkcja, budowa, położenie, zabytki, analogie).

3. Grody plemienne (funkcja, budowa wałów, wielkość, plan, datowanie. Najstarsze grody - Trzcinica i Chodlik oraz Tarnów, Busówno - opis).

4. Początki państwowości polskiej - X wiek przełom w Wielkopolsce (badania grodzisk z terenu Wielkopolski, datowania dendrochronologiczne, fazy podboju i fazy rozwoju przestrzennego, przykłady Gniezna i Kalisza).

5. Lubelszczyzna u progu państwowości polskiej. Formowanie się wschodniej granicy monarchii piastowskiej (badania grodzisk, organizacja terytorialna).

6. Architektura wczesnopiastowska - założenia rezydencjalne i sakralne w Poznaniu, Gieczu, na Ostrowie Lednickim, Krakowie i Przemyślu.

7. Okres wczesnopaństwowy - pogranicze kulturowe Polski i Rusi. Problematyka badawcza.

• ćwiczenia praktyczne/laboratoryjne
• końcowe zaliczenie pisemne
• obecność na zajęciach
• ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)
• referat

Warunkiem podstawowym jest zaliczenie w formie pisemnej tematyki omawianej na ćwiczeniach.

Buko A., Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa, 2005.

Buko A. (red.), Zespół wieżowy w Stołpiu. Badania 2003-2005, Warszawa 2009.

Buko A., Dzieńkowski T., Osadnictwo wczesnośredniowieczne polsko-ruskiego pogranicza. Grodzisko w Busównie w świetle nowszych badań archeologicznych, Sprawozdania Archeologiczne, t. 60, 2008, s. 325-367.

Dulinicz M., Miejsca, które rodzą władzę (najstarsze grody słowiańskie na wschód od Wisły), [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, 2000, s. 85-99.

Florek M., Sandomierski ośrodek grodowo-miejski w średniowieczu, Warszawa 2005.

Gurba J., Stan poznania północno-wschodniej części Małopolski w 30 lat po ukazaniu się „Archeologii Małopolski wczesnośredniowiecznej” Andrzeja Żakiego, [w:] Polonia minor medii aevi. Studia ofiarowane Panu Profesorowi Andrzejowi Żakiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, Kraków-Krosno, 2003, s. 383-391,

Hensel W., Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, Warszawa, 1987.

Hoczyk-Siwkowa S., Małopolska północno-wschodnia w VI-X wieku. Struktury osadnicze, Lublin 1999.

Hoczyk-Siwkowa S., Kotlina Chodelska we wcześniejszym średniowieczu. Studiumarcheologiczno-osadnicze, Lublin 2006.

Kalaga J., Ciałopalny obrządek pogrzebowy w międzyrzeczu Liwca, Bugu i Krzny we wczesnym średniowieczu, Warszawa 2006.

Kara M., Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań 2009.

Kurnatowska Z., Proces formowania się „państwa gnieźnieńskiego”, [w:] Civitas Schinesghe cum pertinentiis, red. W. Chudziak, Toruń, 2003, s. 33-50.

Nowakowski A., Górne Pobuże w wiekach VIII-XI. Zagadnienia kultury, Łódź 1972.

Parczewski M., Podstawy lokalizacji pierwotnych siedzib Słowian, [w:] Archeologia o początkach Słowian. Materiały z konferencji, Kraków, 19-21 listopada 2001, red. P. Kaczanowski, M. Parczewski, Kraków, 2005, s. 65-78.

Poleski J. Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, Kraków 2004.

Poleski J., Podstawy i metody datowania okresu wczesnośredniowiecznego w Polsce, Kraków 1992.

Rozwałka A., Niedźwiadek R., Stasiak M., 2006 Lublin wczesnośredniowieczny. Studium rozwoju przestrzennego, Origines Polonorum, Tom I, Warszawa.

Szymański W., Szeligi pod Płockiem na początku wczesnego średniowiecza, Wrocław 1967.

Zoll-Adamikowa H., Wczesnośredniowieczny obrządek pogrzebowy a zróżnicowanie etniczne na pograniczu polsko-ruskim, [w:] Początki sąsiedztwa. Pogranicze polsko-rusko-słowackie w średniowieczu, red. M. Parczewski, S. Czopek, Rzeszów 1996.