Sylabus przedmiotu

Wykład obligatoryjny dla studentów filologii polskiej.

• klasyczna metoda problemowa
• wykład informacyjny

Tematy:

1. Nowe nurty badawcze oraz sposoby opisu literatury pozytywizmu istotnie przewartościowujące zakorzeniony w tradycji i dydaktyce szkolnej obraz epoki.
2. Konteksty filozoficzne i estetyczne kultury literackiej pozytywizmu.
3. Strategia wczesnej powieści pozytywistycznej.
4. Poetyka powieści realistycznej i naturalistycznej.
5. Powieść - panorama społeczna (analiza porównawcza Placówki Bolesława Prusa i Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej).
6. Lalka Bolesława Prusa - tradycja i rewizje interpretacyjne powieści.
7. Opowiadania paraboliczne.
8. Od powieści historycznej Sienkiewicza do historiozoficznej Prusa.
9. Życie teatralne w trzech zaborach (teatry wiodące Warszawy, Krakowa, Lwowa i Poznania).
10. Komedia pozytywistyczna (Bałucki, Bliziński).
11. Liryka "czasów niepoetyckich" (Asnyk, Konopnicka).
12. Kostium antyczny we wczesnych dramatach Aleksandra Świętochowskiego.

• egzamin ustny

Pozytywizm:

I. Teksty literackie: E. Orzeszkowa: Marta, Kraków 2004; E. Orzeszkowa, Dziurdziowie, opr. G. Borkowska, Kraków 1998, BP; E. Orzeszkowa, Nad Niemnem, opr. J. Bachórz, Wrocław 1996, BN I 292; E. Orzeszkowa, Gloria victis (wydanie dowolne); B. Prus, Opowiadania i nowele, opr. T. Żabski, Wrocław 1996, BN I 291 (Kamizelka, Pleśń świata, Sen, Z legend dawnego Egiptu, Zemsta, On, Omyłka); B. Prus, Placówka, opr. T. Żabski, Wrocław 1987, BN I 251; B. Prus, Lalka, opr. J. Bachórz, Wrocław 1991, BN I 262; B. Prus, Emancypantki (wyd. dowolne); B. Prus, Faraon (wyd. dowolne); H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań, opr. T. Bujnicki, Wrocław 1986, BN I 231 (Nikt nie jest prorokiem między swymi, Stary sługa, Jamioł, Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela, Latarnik, Sachem, Dwie łąki); H. Sienkiewicz, Ogniem i mieczem lub Potop (wyd. dowolne); H. Sienkiewicz, Quo vadis?, opr. T. Żabski, Wrocław 2002, BN I 298; H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, opr. T. Bujnicki, Wrocław 2002, BN I 301; A. Sygietyński, Na skałach Calvados, Warszawa 1956; J. Lam, Wielki świat Capowic, Kraków 2002; M. Konopnicka, Poezje, opr. A. Brodzka, Warszawa 1969; M. Konopnicka, Nowele, opr. T. Budrewicz, Warszawa 1988 (Panna Florentyna, U źródła, Dziady, Obrazki więzienne); A. Asnyk, Poezje zebrane, wstęp Z. Mocarska-Tycowa, Toruń 1995; M. Bałucki, Grube ryby (wyd. dowolne).

II. Publicystyka i krytyka literacka: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, opr. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985, BN I 249; Stańczycy, antologia myśli społecznej i politycznej konserwatystów polskich, opr. M. Król, Warszawa 1982; B. Prus, Kroniki (wybór), opr. J. Bachórz, Wrocław 1994, BN I 285; H. Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki, opr. Z. Najder, Warszawa 1956; A. Świętochowski, Liberum veto, opr. M. Brykalska, t. 1-2, Warszawa 1976 (wybór);

III. Opracowania: H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 1998; Pozytywizm. Język epoki, red. G. Borkowska, J. Maciejewski, Warszawa 2005; G. Borkowska, Pozytywiści i inni, Warszawa 1996; Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991 (wybór haseł); M. Żmigrodzka, Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965 (tu: Strategia powieści tendencyjnej); A. Martuszewska, Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu, Wrocław 1977; Z. Szweykowski, Twórczość Bolesława Prusa, Warszawa 1972; M. Głowiński, Powieść i autorytety, [w:] Prace wybrane, t. 3, Kraków 1998; Etyka i literatura. Pisarze polscy lat 1863-1918 w poszukiwaniu wzorców życia i sztuki, red. E. Ihnatowicz i E. Paczoska, Warszawa 2006 (wybór);A. Mazur, Pod znakiem Saturna. Topika melancholii w późnej twórczości Elizy Orzeszkowej, Opole 2010 (wybór); Sekrety Orzeszkowej, pod red. G. Borkowskiej, M. Rutkowskiej, I. Wiśniewskiej, Warszawa 2012; E. Paczoska, Prawdziwy koniec XIX wieku. Śladami nowoczesności, Warszawa 2010; Pozytywizm i negatywizm. My i wy po stu latach, red. B. Mazan przy współpracy S. Tyneckiej-Makowskiej, Łódź 2005.

Wykład z Młodej Polski prowadzi dr hab. B. Grodzki.