Przedmiot: |
Wiedza o współczesnym języku polskim |
Kierunek: |
Filologia polska, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2012 |
Tytuł lub szczegółowa nazwa przedmiotu: |
Wiedza o współczesnym języku polskim |
Rok/Semestr: |
I/2
|
Liczba godzin: |
15,0 |
Nauczyciel: |
Boniecka Barbara, prof. dr hab. |
Forma zajęć: |
wykład |
Rodzaj zaliczenia: |
egzamin |
Punkty ECTS: |
5,0 |
Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze): |
0 |
Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji |
0 |
Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych |
0 |
Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych |
0 |
Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów |
0 |
Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu |
|
Wstępne wymagania: |
Obecność na wykładach. |
Metody dydaktyczne: |
- wykład informacyjny
- wykład problemowy
|
Zakres tematów: |
- Główne modele (typy) zdań pojedynczych.
- Zdanie a grupa składniowa. Grupy współrzędne (szeregi) i podrzędne (związki). Frazeologizacja grup składniowych.
- Człony zdania pojedynczego a typy zdań podrzędnych.
- Działania na tekście i zdaniu: dekompozycja złożonego tekstu, parafrazowanie, rozszerzanie i rozwijanie zdania elementarnego (tj. tworzenie szeregów i związków składniowych).
- Transformacje: m.in. zerujące (równoważniki zdań); transformacje imiesłowowe; nominalizacja; mowa wprost (oratio recta) i jej przekształcanie na mowę zależną i mowę pozornie zależną.
- Cechy języka polskiego jako fleksyjnego. Temat i końcówka. Synkretyzm i supletywizm w polskiej fleksji. Elementy pozycyjności w języku polskim.
- Wyraz pochodny (motywowany) i jego struktura: pień i format. Znaczenie słowotwórcze (i etymologiczne) a znaczenie leksykalne.
- Sposoby tworzenia słów; derywacja i jej typy;
- Wyrazy złożone; skróty i skrótowce.
- Podział słowotwórczy a morfologiczny wyrazu. Rodzina wyrazów.
- Wymiany morfonologiczne.
- Podstawy opisu fonologicznego języka polskiego. Inwentarz fonemów języka polskiego. Warianty fonemu. Cechy dystynktywne w języku polskim.
- Fonetyka wyrazu: Samogłoska a spółgłoska. Struktura sylaby.
- Główne zjawiska koartykulacji (upodobnienia, wymowa samogłosek nosowych, uproszczenia).
- Prozodia (fonetyka zdania i tekstu): Tempo i barwa. Rytm mowy i frazowanie. Rola pauzy. Intonacja zdań. Akcent zdaniowy i jego funkcja rematyzująca; akcent wyrazowy i wyrazy bezakcentowe (enklityki, proklityki - stałe i okazjonalne).
|
Forma oceniania: |
|
Literatura: |
- Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
- Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1.Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, cz. 2.Warianty języka, red. J. Bartmiński i J. Szadura, Lublin 2003, cz. 3.Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004, cz. 4. i 5.Tekstologia 1-2, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2004, cz. 6.Części mowy, red. J. Bartmiński, M. Nowosad-Bakalarczyk, Lublin 2003.
- Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, wyd. 3 poprawione, Wrocław 1999.
- Wierzbicka A.,O języku dla wszystkich, wyd. 2 rozszerz., Warszawa 1967.
[** Szczegółowy spis zalecanych lektur jest podany w tomiku 1. seriiWspółczesna polszczyzna. Wybór opracowań,cz. 1Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa,red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 27-66]. |
Dodatkowe informacje: |
* Rozszerzony program przedmiotu podano w tomie 1. “Zielonej serii” pt.Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 17-26.. ** Szczegółowy spis zalecanych lektur jest podany w tomiku 1. seriiWspółczesna polszczyzna. Wybór opracowań,cz. 1Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa,red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 27-66. Egzamin łączny z 1. i 2. sem. - po semestrze 2. |