Sylabus przedmiotu

• dyskusja dydaktyczna
• film
• metoda przypadków
• objaśnienie lub wyjaśnienie
• wykład konwersatoryjny

I. Zaburzenia spostrzegania wzrokowego

1.Kryteria klasyfikacji zaburzeń spostrzegania wzrokowego

2. Obraz kliniczny oraz mózgowe mechanizmy zaburzeń:

- percepcji wzrokowej: agnozji przedmiotów (apercepcyjnej i asocjacyjnej), agnozji semantycznej specyficznej dla danej kategorii (category- specific semantic agnosia), prozopagnozji, agnozji symultatywnej, agnozji kolorów, aleksji bez agrafii

- deficytów wzrokowo-przestrzennych: zaburzeń rozpoznawania obiektów o nietypowym ułożeniu przestrzennym, agnozji topograficznej, zespołu Charcota-Wilbranda.

3. Świadomość a funkcje wzrokowe: zespół Antona, zespół widzenia mimo ślepoty, wiedza ukryta w prozopagnozji.

II. Zaburzenia percepcji w zakresie innych modalności

1. Rodzaje zaburzeń percepcji słuchowej: głuchota korowa, agnozja dźwięków mowy, amuzja, agnozja dźwięków niewerbalnych, słuchowa agnozja „parajęzykowa”. Podłoże neuroanatomiczne, obraz kliniczny - analiza profilu zaburzeń.
2. Koncepcje wyjaśniające mechanizmy zakłóceń funkcji słuchowych.
3. Obraz kliniczny zaburzeń percepcji somatosensorycznej: zaburzenia dotykowe typu korowego, astereognozja.
4. Mechanizmy zaburzeń percepcji dotykowej a poziom zakłóconego przetwarzania informacji – hipotezy wyjaśniające istotę deficytów.

III. Zaburzenia dowolnych czynności ruchowych, funkcji wykonawczych oraz świadomości

1. Zaburzenia dowolnych czynności ruchowych w dysfunkcjach mózgu. Kryteria klasyfikacji; rodzaje apraksji i ich objawy. Specyfika obrazu zaburzeń w następstwie uszkodzeń mózgu o różnej lokalizacji.
2. Zaburzenia funkcji wykonawczych w następstwie uszkodzeń o.u.n. Przejawy zaburzeń funkcji wykonawczych a zespół czołowy. Obraz zaburzeń funkcji wykonawczych w różnych zespołach zaburzeń.
3. Zaburzenia świadomości w przebiegu dysfunkcji mózgu. Świadomość a przytomność. Pomiar i wskaźniki zaburzeń stanu przytomności. Ilościowe/jakościowe oraz globalne/wybiórcze zakłócenia świadomości; deficyty samoświadomości, pojęcie anozognozji.
4. Zaburzenia uwagi w następstwie uszkodzeń o.u.n. – zakłócenia niespecyficzne oraz specyficzne. Zaburzenia zwracania się ku bodźcom, czujności oraz kontroli i koordynacji czynności. Zespół pomijania stronnego jako zaburzenie mechanizmów uwagi.

• egzamin pisemny

Cummings J.L., Mega M.S. (2005). Neuropsychiatria. Wyd. UrbanPartner, Wrocław, 143-161.

Domańska Ł. (2004). Więźniowie podzielonej przestrzeni. Wyd. UMCS, Lublin.

Domańska Ł., A.R. Borkowska (red.). (2008). Podstawy neuropsychologii klinicznej. Wyd. UMCS, Lublin.

Górska T, Grabowska A., Zagrodzka J. (red.) (1997). Mózg a zachowanie, Wyd. Naukowe PWN, (r. XXI)

Herzyk A. (2005). Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej. Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa, (r. 6.3, 7a, 7.1, 7.2, 7.3, 8, 9

Herzyk A.,Kądzielawa D. (red.). (1996). Zaburzenia w funkcjonowaniu człowieka z perspektywy neuropsychologii klinicznej, Wyd. UMCS, Lublin.

Jodzio K. (2008). Neuropsychologia intencjonalnego działania. Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa, r.5

Kaczmarek BJL .(1999) Mózg, język, zachowanie. Wykłady otwarte UMCS, Lublin

Kądzielawa D. (red.) (1985). Wybrane zagadnienia neuropsychologii klinicznej, Wyd. UW, Warszawa

Leśniak M., Seniów J. (2003). Ukryte deficyty wzrokowe i zaburzenia czynności okoruchowej po ogniskowych uszkodzeniach mózgu. W: J. Talar (red.). Neurorehabilitacja u progu XXI wieku. Wyd. Katedra i Klinika Rehabilitacji, AM im. L. Rydgiera, Bydgoszcz, 127-135.

Mroziak J. (1997). Zaburzenia pamięci w następstwie uszkodzeń mózgu. W: A. Herzyk, D. Kądzielawa (red.). Związek mózg-zachowanie w ujęciu neuropsychologii klinicznej. Wyd. UMCS, Lublin.

Pałczyński J. (1983). Zaburzenia wzrokowego rozpoznawania przedmiotów na skutek uszkodzeń mózgu. Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Prigatano G. (2009). Rehabilitacja neuropsychologiczna. Podstawowe zasady i kierunki oddziaływań terapeutycznych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, r. 12.

Walsh K. (1998). Neuropsychologia kliniczna, PWN

Walsh K. (2001). Jak rozumieć uszkodzenia mózgu? Podstawy diagnozy neuropsychologicznej. IPiN, Warszawa.

Literatura dodatkowa:

Coslett H. B., Saffran E. (1991). Simultanagnosia. To see but not two see.Brain, 114, 1523-1545.

Cummings J.L., Mega M.S. (2005). Neuropsychiatria. UrbanPartner, Wrocław.

Daniluk B., Zawadzka E. (2000). Metodologiczne problemy diagnozy zaburzeń świadomości. W: A. Borkowska, E.M. Szepietowska (red.). Diagnoza neuropsychologiczna. Wyd. UMCS, Lublin, 347-363.

Domańska Ł. (1998). Zaburzenia uwagi u osób z dysfunkcjami mózgowymi. W: A. Herzyk, D. Kądzielawa (red.). Związek mózg-zachowanie w ujęciu neuropsychologii klinicznej. Wyd. UMCS, Lublin, 89- 110.

Girkin Ch.A., Miller N.R. (2001). Central disorders of vision in humans. Survey of Ophthalmology, 45, 5, 379-405.

Lamme V. (2001). Blindsight: the role of feed forward and feedback corticocortical connection.Acta Psychologica, 107, 275-291.

Łuria A.R. (1976). Podstawy neuropsychologii. PZWL, Warszawa.

Sacks O. (1996). Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem. Wyd. Zysk i S-ka. Poznań.

Servos P., Goodale M. A. (1995). Preserved visual imagery in visual form agnosia.Neuropsychologia, 33, 11, 1383-1394.

Turnbull O.H., McCarthy R. A. (1996). When is a view unusual? A single case study of orientation-dependent visual agnosia.Brain Research Bulletin, 40, 5/6, 497-503.

Zawadzka E., Domańska Ł. (2006). Semantic priming and visual recognition in brain damaged patients – diagnostic and therapeutic implications. Acta Neuropsychologica, 4, 1/2, 80-89.