Zapomniałeś hasła? |

Sylabus przedmiotu

Drukuj
Przedmiot: Wiedza o współczesnym języku polskim
Kierunek: Filologia polska, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2014
Tytuł lub szczegółowa nazwa przedmiotu: Wiedza o współczesnym języku polskim
Rok/Semestr: I/2
Liczba godzin: 15,0
Nauczyciel: Boniecka Barbara, prof. dr hab.
Forma zajęć: wykład
Rodzaj zaliczenia: egzamin
Punkty ECTS: 5,0
Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze):
10,0 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji
15,0 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych
20,0 Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych
35,0 Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów
70,0 Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu
Poziom trudności: podstawowy
Wstępne wymagania:

Przyjęcie na podstawie zapisu do wyczerpania limitu miejsc w grupie.
Metody dydaktyczne:
  • wykład informacyjny
  • wykład problemowy
Zakres tematów:

Cele przedmiotu, efekt nauczania, uzyskane kompetencje:poznanie współczesnej polszczyzny.

1) Części mowy - kryteria podziału; podstawowe zróżnicowanie i sposób funkcjonowania w tekstach. 2) Funktory gramatyczne (spójniki, przyimki). 3) Czasownik i rzeczownik oraz ich satelity: przysłówek i przymiotnik; spójnik i przyimek. 4) Łączliwość czasownika jako klucz do opisu zdania. 5) Główne kategorie językowe w aspekcie kognitywnym: osoba i rodzaj; czas i miejsce; miara i liczba; kategorie gramatyczne: przypadek, aspekt, tryb, stopniowanie. 6) Główne modele (typy) zdań pojedynczych. 7) Zdanie a grupa składniowa. Grupy współrzędne (szeregi) i podrzędne (związki). Frazeologizacja grup składniowych. 8) Człony zdania pojedynczego a typy zdań podrzędnych. 9) Działania na zdaniu: rozszerzanie i rozwijanie zdania elementarnego (tj. tworzenie szeregów i związków składniowych). 10) Modalność, jej typy i formalne wykładniki. 11) Cechy języka polskiego jako fleksyjnego. Temat i końcówka. Synkretyzm i supletywizm w polskiej fleksji. Elementy pozycyjności w języku polskim. 12) Wyraz pochodny (motywowany) i jego struktura: pień i format. 13) Znaczenie słowotwórcze (i etymologiczne) a znaczenie leksykalne.14) Sposoby tworzenia słów; derywacja i jej typy; wyrazy złożone; skróty i skrótowce. 15) Podział słowotwórczy a morfologiczny wyrazu. Rodzina wyrazów.16) Wymiany morfonologiczne. 17) Podstawy opisu fonologicznego języka polskiego. Inwentarz fonemów języka polskiego. Warianty fonemu. Cechy dystynktywne w języku polskim.18) Fonetyka wyrazu: Samogłoska a spółgłoska. Struktura sylaby. 19) Główne zjawiska koartykulacji (upodobnienia, wymowa samogłosek nosowych, uproszczenia). 20) Prozodia (fonetyka zdania i tekstu): Tempo i barwa. Rytm mowy i frazowanie. Rola pauzy. Intonacja zdań. Akcent zdaniowy i jego funkcja rematyzująca; akcent wyrazowy i wyrazy bezakcentowe (enklityki, proklityki - stałe i okazjonalne).

[* Uwaga. Rozszerzony program przedmiotu podano w tomie 1. “Zielonej serii” pt.Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 17-26.].
Forma oceniania:
  • egzamin ustny
  • obecność na zajęciach
Warunki zaliczenia:

Egzamin ustny po semestrze drugim.
Literatura:
  1. Współczesny język polski,red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
  2. Gramatyka współczesnego języka polskiego.Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R.Laskowskiego, H. Wróbla, Warszawa 1984, wyd. 2 zmienione Warszawa 1998 [rozdz.Kategorie morfologiczne języka polskiego – charakterystyka funkcjonalna].
  3. Bańko M.,Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002 [rozdz.Polszczyzna jako język fleksyjny].
  4. Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska,Tekstologia, Warszawa 2009.
  5. Boniecka B.,Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Lublin 1999.
  6. Boniecka B.,Składnia współczesnego języka polskiego, Lublin 1998.
  7. Grzegorczykowa R.,Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996 [rozdz.Schematy zdaniowe współczesnej polszczyzny].
  8. Grzegorczykowa R.,Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe. Skrypt dla studentów filologii polskiej, wyd. 3 poprawione, Warszawa 1979 [rozdz. Słowotwórstwo rzeczowników – IV. 1-15].
  9. Klemensiewicz Z.,Podstawowe wiadomości z gramatyki językapolskiego, wyd. 15. Warszawa 2001.
  10. Wierzbicka A.,O języku dla wszystkich, wyd. 2 rozszerz., Warszawa 1967 [rozdz.Od fonemu do zdania];
  11. Wierzchowska B.,Wymowa polska, wyd. 2 zmien. I rozszerz., Warszawa 1971 [rozdz.Fonetyczna organizacja wyrazuiCzynniki prozodyczne mowy];
  12. Wiśniewski M.,Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, (Skrypt dla studentów filologii polskiej), wyd. 4, Toruń 2001.
  13. [** Szczegółowy spis zalecanych lektur jest podany w tomiku 1. seriiWspółczesna polszczyzna. Wybór opracowań,cz. 1Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa,red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 27-66].

Literatura uzupełniająca:Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań,cz. 1:Programydydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004,cz. 2:Warianty języka, red. J. Bartmiński i J. Szadura, Lublin 2003,cz. 3:Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004, cz.4. i 5.:Tekstologia 1-2, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2004,cz. 6:Części mowy, red. J. Bartmiński, M. Nowosad-Bakalarczyk, Lublin 2003 [wybrane rozdziały wskazane przez prowadzących konwersatoria]
Dodatkowe informacje:

Wiedza

  1. Student powinien być w stanie nazywać i definiować poszczególne pojęcia i terminy z zakresu fonologii, morfologii, składni i tekstu

Umiejętności

  1. Student powinien umieć przeprowadzać analizy przykładów z poszczególnych subkodów języka

Postawy

  1. Student nabywa postawę postępowania zgodnego z normą