Sylabus przedmiotu

Drukuj

Przedmiot:

Archeologia powszechna cz. V (średniowiecze)

Kierunek:

Archeologia, I stopień [6 sem], stacjonarny, praktyczny, rozpoczęty w: 2012

Rok/Semestr:

III/5

Liczba godzin:

30,0

Nauczyciel:

Dzieńkowski Tomasz, dr

Forma zajęć:

ćwiczenia

Rodzaj zaliczenia:

zaliczenie na ocenę

Punkty ECTS:

3,0

Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze):

5,0	Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji
30,0	Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych
5,0	Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych
10,0	Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów
10,0	Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu

Metody dydaktyczne:

ćwiczenia przedmiotowe
dyskusja dydaktyczna
klasyczna metoda problemowa
konsultacje
objaśnienie lub wyjaśnienie
z użyciem komputera

Zakres tematów:

1. Obraz kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Lubelszczyzny (pojawienie się Słowian w 2 połowie V wieku, model kultury wczesnosłowiańskiej, młodsza faza: kultura Sukow-Dziedzice, obrządek pogrzebowy, układ i lokalizacja osad, stanowiska wczesnosłowiańskie na Lubelszczyźnie-Lublin, Zubowice, Perespa, Horodysko).

2. Wczesnosłowiańskie grody - założenia typu Haćki, Szeligi, Zimno (funkcja, budowa, położenie, zabytki, analogie).

3. Grody plemienne (funkcja, budowa wałów, wielkość, plan, datowanie. Najstarsze grody - Trzcinica i Chodlik oraz Tarnów, Busówno - opis).

4. Początki państwowości polskiej - X wiek przełom w Wielkopolsce (badania grodzisk z terenu Wielkopolski, datowania dendrochronologiczne, fazy podboju i fazy rozwoju przestrzennego, przykłady Gniezna i Kalisza, Ostrów Lednicki i Giecz).

5. Lubelszczyzna u progu państwowości polskiej. Formowanie się wschodniej granicy monarchii piastowskiej (badania grodzisk, organizacja terytorialna).

6. Architektura wczesnopiastowska - założenia rezydencjalne i sakralne w Poznaniu, Gieczu, na Ostrowie Lednickim, Krakowie i Przemyślu.

7. Okres wczesnopaństwowy - pogranicze kulturowe Polski i Rusi. Problematyka badawcza.

Forma oceniania:

ćwiczenia praktyczne/laboratoryjne
końcowe zaliczenie pisemne
obecność na zajęciach
zaliczenie praktyczne

Warunki zaliczenia:

Obecność i aktywność. Zaliczenie testu końcowego z materiału omawianego i analizowanego na zajęciach.

Literatura:

Buko A.,Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badań, Wrocław, 1990.

Buko A.,Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa, 2005.

Buko A.,Dzieńkowski T.,Kusiak J.,Próba datowania ceramiki wczesnośredniowiecznej metodą termoluminescencji: przykład badań zespołu grodowego w Busównie, Archeologia Polski, t. 53, z. 1, 2008, s. 25-49.

Dulinicz M.,Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej, Warszawa, 2001.

Dymaczewski A.,O systematyzacji typologicznej w archeologii, „Slavia Antiqua” 15, 1968, s. 263-274.

Hoczyk-Siwkowa S.,Chronologia ceramiki wczesnośredniowiecznej (VI-IX w.) z Lublina, Slavia Antiqua, t. 25, 1978, s. 189-223.

Kurnatowska Z.,Główne momenty w rozwoju wczesnośredniowiecznego garncarstwa polskiego, KHKM, r. XXI: 1973, nr 3, s. 435-447.

Kóčka–Krenz H.,Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska we wczesnym średniowieczu, Poznań 1993.

Nowakowski A.,Uzbrojenie średniowieczne w Polsce (na tle środkowoeuropejskim),Toruń 1991.

Parczewski M.,Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce. Krytyka i datowanie źródeł archeologicznych, Wrocław 1988.

Strzyż P.,Uzbrojenie we wczesnośredniowiecznej Małopolsce, Łódź, 2006.

Wołoszyn M.,Archeologiczne zabytki sakralne pochodzenia wschodniego w Polsce od X dopołowy XIII wieku (wybrane przykłady), [w:]Cerkiew – wielka tajemnica. Sztuka cerkiewnaod XI wieku do 1917 roku ze zbiorów polskich. Katalog wystawy, Gniezno 2001, s. 25-45.

Wołoszyn M.,Między Gnieznem, Krakowem a Kijowem. Archeologia o wczesnośredniowiecznych relacjach polsko-ruskich i formowaniu polsko-ruskiego pogranicza, [w:]U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej: pogranicze polsko-ukraińskie w perspektywiebadań archeologicznych, Rzeszów, s. 177-206.

Żaki A.,Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Wrocław 1974.

Modułowe efekty kształcenia:

01	ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach oraz podstawowych prawidłowościach rządzących rozwojem kultury ludzkiej z zakresu pradziejów i okresu wczesnohistorycznego ziem polskich na tle Starego Świata
04	umie samodzielnie pozyskiwać wiedzę z literatury krajowej i obcej, formułować i wyrażać własne poglądy, podejmować dyskusję nad wybranymi problemami archeologii, rozwijać swoje umiejętności badawcze i praktyczne (formułowanie, analiza problemów oraz dobór metod i narzędzi badawczych, krytyczne podejście do źródeł i hipotez, opracowanie i prezentacja wyników) pozwalające na rozwiązywanie typowych problemów w archeologii, korzystając ze wskazówek opiekuna naukowego
06	potrafi przygotowywać wystąpienia ustne oraz konstruować różne formy prac pisemnych w oparciu o pozyskaną wiedzę praktyczną i teoretyczną w języku ojczystym i obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł archeologicznych; merytorycznie argumentować z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułować wnioski
07	potrafi identyfikować, analizować i interpretować źródła archeologiczne oraz interpretować obserwacje terenowe i archeofakty w aspekcie interakcji człowiek-środowisko
08	ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju
09	potrafi współdziałać i pracować w zespole, według celów i wskazówek kierującego, przyjmując w niej różne role, umiejętnie formułując priorytety służące realizacji określonego przez siebie i grupę celu