Zapomniałeś hasła? |

Sylabus przedmiotu

Drukuj
Przedmiot: Wykład monograficzny I
Kierunek: Archeologia, II stopień [4 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2012
Specjalność: archeologia pradziejowa
Tytuł lub szczegółowa nazwa przedmiotu: Eneolit - złoty wiek Bałkanów i Kotliny Karpackiej
Rok/Semestr: I/1
Liczba godzin: 30,0
Nauczyciel: Zakościelna Anna, dr hab.
Forma zajęć: wykład
Rodzaj zaliczenia: egzamin
Punkty ECTS: 2,0
Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze):
0 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji
30,0 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych
0 Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych
0 Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów
0 Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu
Poziom trudności: zaawansowany
Wstępne wymagania:

Zaliczenie bloku zajęć z przedmiotu Archeologia Powszechna cz. II neolit na studiach I stopnia licencjackich
Metody dydaktyczne:
  • dyskusja dydaktyczna
  • konsultacje
  • wykład problemowy
  • z użyciem komputera
Zakres tematów:
  1. Zakres pojęciowy eneolitycznego przełomu cywilizacyjnego w aspektach gospodarczych i społecznych.
  2. Koncepcje na temat genezy, rozwoju oraz przyczyn załamania i upadku bałkańskich społeczności eneolitycznych (M. Gimbutas, J. Lichardus, H. Todorova).
  3. Złoża miedzi w Europie południowo-wschodniej i środkowej; metody eksploatacji surowca i początki metalurgii miedzianej na północnych i wschodnich Bałkanach, w Kotlinie Karpackiej oraz na północnym przedpolu Karpat.
  4. Złoża surowców krzemiennych w Europie południowo-wschodniej i środkowej; metody eksploatacji surowców i nowe technologie krzemieniarskie.
  5. Zagadnienia genezy i rozwoju kultury Hamangia – początki eneolitycznych zmian cywilizacyjnych.
  6. Kompleks Gumelniţa-Karanovo VI-Kodjadermen – zasięg, chronologia, podstawowa charakterystyka.
  7. Kultura Varna – apogeum eneolitycznych procesów gospodarczo-społecznych na wschodnich Bałkanach. Geneza, chronologia, periodyzacja.
  8. Eneolityczny system osadniczy na wschodnich Bałkanach – organizacja, typy osad, typ budownictwa mieszkalnego, budownictwo sakralne.
  9. Zmiany w zakresie obrządku pogrzebowego: zróżnicowanie ze względu na płeć, zróżnicowanie wyposażenia (waloryzacja), wyodrębnianie się cmentarzysk (wielkie cmentarzyska – Durankulak, Warna).
  10. Zróżnicowanie społeczne eneolitycznych wspólnot Bałkanów wschodnich w świetle różnej kategorii źódeł archeologicznych.
  11. Procesy eneolityczne w dorzeczu Cisy – kultura Tiszapolgár: geneza, chronologia, periodyzacja, obraz obrządku pogrzebowego.
  12. Apogeum eneolitu nadcisańskiego – kultura Bodrogkeresztúr: geneza, chronologia, periodyzacja, obraz obrządku pogrzebowego.
  13. Na peryferiach eneolitycznego świata – kultura lubelsko-wołyńska i kultura brzesko-kujawska: geneza, chronologia, periodyzacja, system osadniczy, system społeczny w świetle obrządku pogrzebowego.
  14. Podsumowanie - geneza i rozwój procesów społecznych w eneolicie Europy południowo-wschodniej i środkowej w świetle różnych koncepcji socjologicznych.
Forma oceniania:
  • egzamin ustny
Literatura:

1.Boyadziev Y.: Changes of the burial rites within the transition from Hamangia to Varna Culture. W: The Vana eneolithic Necropolis and problem prehistory in southeast Europe. Studia in memoriam Ivani Ivanov, red. V. Slavchev. Varna 2008, s. 85-94. Acta Musei Varnensis 6.

  1. Czekaj-Zastawny A., red.Obrządek pogrzebowy kultur pochodzenia naddunajskiego w neolicie Polski południowo-wschodniej (5600/5500 – 2900 BC) / The funerary rite of the Danubian cultures in the Neolithic of southeastern Poland (5600/5500 – 2900 BC). Kraków 2009.
  2. Kadrow S.: Zróżnicowany pod względem płci obrządek pogrzebowy w V i IV tys. p.n.e. w Europie – próby interpretacji archeologicznej. Analecta Archaeologica Ressoviensia 3, 2009, s. 49-95.
  3. Kadrow S.: The Elary Copper-Age: social-cultural process in modern sociological intarpretation/Początki epoki miedzi – interpretacja procesu społeczno-kulturowego w świetle nowszych koncepcji socjologicznych. Analecta Archaeologica Ressoviensia 4, 2009 (2011), s. 265-302.
  4. Kozłowski J. K.: Epoka miedzi w Europie i na Bliskim Wschodzie. W: Encyklopedia Historyczna Świata. T. I – Prahistoria. Kraków 1999, rozdz. XVIII.
  5. Lichter C.:Untersuchungen zu den Bestattungssitten des südosteuropäischen Neolithicums und Chalkolithicums. Mainz 2001 (wybrane części dotyczące eneolitu wschodnich Bałkanów i dorzecza Cisy).
  6. Nevizánsky G.: Sozialökonomische Verhältnisse in der Polgár-Kultur Aufgrund der Gräberfelderanalyse. Slovenská Archeológia 32/2, 1984, s. 263-310.
  7. Śliwa J. (red.): Wielka Historia Świata. Stary i Nowy Świat. T. 2: Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego. Warszawa 2005, s. 157-175, 181-182.
  8. Zakościelna A.: Kultura lubelsko-wołyńska. Zagadnienie jej genezy, chronologii i periodyzacji. W: Dziedzictwo cywilizacji naddunajskich: Małopolska na przełomie epok kamienia i miedzi, M. Kaczanowska red. Kraków 2006, s. 77-94.
  9. Zakościelna A.:Studium obrządku pogrzebowego kultury lubelsko-wołyńskiej. Lublin 2010 (rozdział VI).
  10. Grygiel R.:Neolit i początki epoki brązu w rejonie Osłonek i Brześcia Kujawskiego. Łódź 2008, t. II, cz. 3.
Dodatkowe informacje:

Wykład ma zaznajomić studentów ze złożonością procesów społeczno-kulturowych w eneolicie Europy Południowo-wschodniej i Środkowej.