Przedmiot: |
Wiedza o współczesnym języku polskim |
Kierunek: |
Filologia polska, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2014 |
Tytuł lub szczegółowa nazwa przedmiotu: |
Wiedza o współczesnym języku polskim |
Rok/Semestr: |
I/1
|
Liczba godzin: |
15,0 |
Nauczyciel: |
Boniecka Barbara, prof. dr hab. |
Forma zajęć: |
wykład |
Rodzaj zaliczenia: |
zaliczenie na ocenę |
Punkty ECTS: |
4,0 |
Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze): |
20,0 |
Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji |
15,0 |
Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych |
30,0 |
Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych |
15,0 |
Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów |
40,0 |
Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu |
|
Poziom trudności: |
podstawowy
|
Wstępne wymagania: |
Przyjęcie na podstawie zapisu do wyczerpania limitu miejsc w grupie.
|
Metody dydaktyczne: |
- klasyczna metoda problemowa
- wykład informacyjny
- wykład problemowy
|
Zakres tematów: |
Cele przedmiotu, efekt nauczania, uzyskane kompetencje:poznanie współczesnej polszczyzny.
Treści merytoryczne przedmiotu*: 1) Działy nauki o współczesnym języku polskim. Podstawowe jednostki języka i ich hierarchia. 2) Miejsce języka polskiego w Europie i w świecie. Moc języka. 3) Warianty języka: regionalne (terytorialne), społeczne i zawodowe. 4) Odmiana ustna i pisana języka ogólnego. 5) Style: potoczny, artystyczny, urzędowy, naukowy. 6) Polska etykieta językowa i polskie formy adresatywne. 7) Akty i gatunki mowy (potoczne, artystyczne, urzędowe, naukowe, dziennikarskie). 8) Tekst jako jednostka języka i komunikacji. Rozczłonkowanie komunikacyjne wypowiedzi na temat i remat; spójność tekstu; następstwo tematyczne w tekście. 9) Pojęcie metatekstu. Operatory tekstowe; specyfika funkcjonalna partykuł jako operatorów tekstowych. 10) Działania na tekście: dekompozycja tekstu złożonego, parafrazowanie. Transformacje i ich rodzaje.
[* Uwaga. Rozszerzony program przedmiotu podano w tomie 1. “Zielonej serii” pt. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1 Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 17-26.].
|
Forma oceniania: |
- egzamin ustny
- obecność na zajęciach
|
Warunki zaliczenia: |
Egzamin ustny po drugim semestrze.
|
Literatura: |
-
Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
-
Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R.Laskowskiego, H. Wróbla, Warszawa 1984, wyd. 2 zmienione Warszawa 1998 [rozdz. Kategorie morfologiczne języka polskiego – charakterystyka funkcjonalna].
-
Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002 [rozdz. Polszczyzna jako język fleksyjny].
-
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2009.
-
Boniecka B., Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Lublin 1999.
-
Boniecka B., Składnia współczesnego języka polskiego, Lublin 1998.
-
Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996 [rozdz. Schematy zdaniowe współczesnej polszczyzny].
-
Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe. Skrypt dla studentów filologii polskiej, wyd. 3 poprawione, Warszawa 1979 [rozdz. Słowotwórstwo rzeczowników – IV. 1-15].
-
Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, wyd. 15. Warszawa 2001.
-
Wierzbicka A., O języku dla wszystkich, wyd. 2 rozszerz., Warszawa 1967 [rozdz. Od fonemu do zdania];
-
Wierzchowska B., Wymowa polska, wyd. 2 zmien. I rozszerz., Warszawa 1971 [rozdz. Fonetyczna organizacja wyrazu i Czynniki prozodyczne mowy];
-
Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, (Skrypt dla studentów filologii polskiej), wyd. 4, Toruń 2001.
-
[** Szczegółowy spis zalecanych lektur jest podany w tomiku 1. serii Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1 Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 27-66].
Literatura uzupełniająca: Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1: Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, cz. 2: Warianty języka, red. J. Bartmiński i J. Szadura, Lublin 2003, cz. 3: Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004, cz. 4. i 5.: Tekstologia 1-2, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2004, cz. 6: Części mowy, red. J. Bartmiński, M. Nowosad-Bakalarczyk, Lublin 2003 [wybrane rozdziały wskazane przez prowadzących konwersatoria];
|
Dodatkowe informacje: |
Wiedza
-
Student powinien być w stanie nazywać i definiować poszczególne pojęcia i terminy z zakresu fonologii, morfologii, składni i tekstu
Umiejętności
-
Student powinien umieć przeprowadzać analizy przykładów z poszczególnych subkodów języka
Postawy
-
Student nabywa postawę postępowania zgodnego z normą
|
Modułowe efekty kształcenia: |
K_W01 |
Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu literaturoznawstwa i językoznawstwa w obrębie nauk humanistycznych i o ich powiązaniu z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi z tego obszaru wiedzy |
K_W08 |
ma uporządkowaną wiedzę ogólną i szczegółową obejmującą wybrane teorie i metodologie literaturoznawstwa i językoznawstwa, zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, językoznawczą oraz historycznoliteracką i krytycznoliteracką różnych epok |
K_W09 |
ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych współczesnych naukowych osiągnięciach w zakresie badań literaturoznawczych oraz językoznawczych |
K_W12 |
ma wiedzę w zakresie gramatyki opisowej języka polskiego oraz wybranych zagadnień z zakresu leksykografii, leksykologii i frazeologii, semantyki i pragmatyki językowej; ma także podstawową wiedzę z zakresu tekstologii, genologii językoznawczej oraz teorii komunikacji językowej |
K_W14 |
ma wiedzę na temat roli języka jako narzędzia poznania i interpretacji świata, zna podstawowe zagadnienia z zakresu teorii językowego obrazu świata; rozpoznaje, nazywa, opisuje i tłumaczy fakty językowe związane z wyrażaniem w polszczyźnie zjawisk językowo-kulturowych i aksjologicznych |
K_W15 |
ma świadomość złożoności języka; terytorialnego, stylowego, środowiskowego, gatunkowego, zróżnicowania współczesnego języka polskiego |
K_W16 |
zna najnowsze tendencje i procesy zachodzące w polszczyźnie i jest w stanie je opisać; zna podstawowe pojęcia z zakresu kultury języka oraz typologię błędów językowych |
K_W17 |
zna koncepcję specyfiki kulturowej i językowej „małej ojczyzny” ; ma wiedzę o głównych tendencjach kulturowych, literackich, obyczajowych i językowych oraz ich kulturotwórczej roli w regionie (także w odniesieniu do bogactwa kulturowego Lubelszczyzny); rozpoznaje istotę wielokulturowości i wynikającego stąd specyficznego dziedzictwa |
|