Sylabus przedmiotu

• konsultacje
• wykład informacyjny
• wykład problemowy

Literatura - dzieje pojęcia. Modele dzieła literackiego. Wokół zagadnień komunikacyjnych dzieła literackiego. Problem mimesis na podstawie wybranych stanowisk teoretycznych. Znaczenie narracyjności dla przedstawiania rzeczywistości. Fikcja w dziele literackim-wybrane ujęcia. Tradycyjny podział rodzajowo-gatunkowy; wybrane genologiczne propozycje XX-wieczne.

• końcowe zaliczenie pisemne
• obecność na zajęciach

Obecności, praca pisemna (wspólna dla wykładu i konwersatorium).

Prace obowiązkowe do wykładu i do ćwiczeń:

• J. Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. M. Bassaj, Poznań 1998 (wybrane zagadnienia)
• H. Markiewicz, Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1997 (wybrane zagadnienia)
• E. Sarnowska-Temeriusz, Przeszłość poetyki, Warszawa 1995 (wybrane zagadnienia z poetyki historycznej)
• Arystoteles, Poetyka, przeł. H. Podbielski, [w:] tegoż, Retoryka. Poetyka, Warszawa1986.Także w edycji BN.
• Horacy, Sztuka poetycka, [w:] Dzieła wszystkie, t. II, Wrocław 1988 (lub inne wydanie);
• Boileau, Sztuka poetycka, Lublin 1989

Prace do wyboru (należy wybrać po jednym tekście z każdej grupy)

I.

• M.P. Markowski, O reprezentacji [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, pod red. M.P. Markowskiego iR. Nycza, Kraków 2006
• Zofia Mitosek, Mimesis[w:] tejże, Mimesis. Zjawisko i problem, Warszawa 1997.
• A. Łebkowska, Narracja, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, pod red. M.P. Markowskiego iR. Nycza, Kraków 2006
• K. Bartoszyński, Metafikcjonalność [w:] tegoż, Kryzys czy trwanie powieści. Studia literaturoznawcze, Kraków 2004..
• M. Głowiński, Ironia jako akt komunikacyjny, [w:] Ironia, pod red. M. Głowińskiego, Gdańsk 2002.

II..

• U. Eco, Nadinterpretowanie tekstów [w:] tegoż, Interpretacja i nadinterpretacja, przeł. T. Biedroń, Kraków 1996.
• M. Głowiński, O konkretyzacji, [w:] tegoż, Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej, Kraków 1998.

• P. de Man, Autobiografia jako od-twarzanie, W: Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdansk 2000.
• Fish S., Retoryka, w: tegoż, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, pod red. A. Szahaja, Kraków 2002.

Kryteria oceny odpowiedzi egzaminacyjnej z teorii literatury: 1. Zgodność wypowiedzi z tematem. 2. Stopień poprawności formułowanych tez i wniosków. 3. Stopień poprawności formalnej. Ocena dostateczna: wypowiedź jedynie częściowo na temat, tezy i konkluzje niekompletne, braki w logice wywodu i błędy merytoryczne, które nie przeważają nad trafnymi odpowiedziami, błędy językowe i nieporadności w formułowaniu wypowiedzi. Ocena dobra: wypowiedź na ogół na temat, jej uchybienia nie zniekształcają zasadniczego sensu, na ogół logiczny wywód, jedynie drobne błędy językowe. Ocena bardzo dobra: wypowiedź w pełni zgodna z zagadnieniem, uporządkowana logicznie, tezy i konkluzje formułowane sa bez zarzutu, język wypowiedzi poprawny.

Zagadnienia egzaminacyjne:

1. Problematyka Poetyki Arystotelesa (zwłaszcza: co to jest poezja, odmiany poezji, mimesis, katharsis, cechy tragedii, cechy epopei, porównanie obu odmian poezji).
2. Problematyka Listu do Pizonów Horacego.
3. Problematyka Sztuki poetyckiej Boileau.
4. Wyznaczniki literatury w ujęciu H. Markiewicza.
5. Literackość jako problem w ujęciu J. Cullera.
6. Pojęcie literackości a pojęcie poetyckości. `
7. Klasyczne, romantyczne i współczesne rozumienie pojęcia „poezji" i „poetyckości".
8. Cechy literackości w pozaliterackich dziedzinach twórczości słownej.
9. Funkcja poetycka wypowiedzi na tle innych funkcji językowych według R. Jakobsona.
10. Ingardenowska teoria dzieła literackiego jako bytu intencjonalnego.
11. Ingardenowska koncepcja dzieła literackiego jako struktury dwuwymiarowej.
12. Dzieło literackie i jego konkretyzacje w ujęciu R. Ingardena.
13. Czym jest „prawda" w literaturze według M. Głowińskiego?
14. Ingardenowska teoria quasi-sądów.
15. Problematyka fikcji literackiej: pojęcie fikcyjności, typy fikcji literackiej.
16. Sposoby ujawniania się fikcyjności w epice i w liryce.
17. Fikcja a poznawcze funkcje literatury.
18. Pojęcie obrazowości w literaturze.
19. Mimetyczność w ujęciu E. Auerbacha. Porównanie sposobów budowania opowieści o świecie w Biblii i Odysei
20. Mimesis w ujęciu R. Ohmanna a mimetyzm formalny M. Głowińskiego.
21. Teoria aktów mowy – główne założenia i ich znaczenie dla badań literackich.
22. Teoria komunikacji literackiej według A. Okopień-Sławińskiej.
23. Autor – nadawca utworu – podmiot utworu – narrator – bohater – charakterystyka poziomów komunikacji literackiej w utworze (mile widziane przykłady literackie).
24. Rola autora i czytelnika w tekście literackim w ujęciu U. Eco.
25. Narracja jako narzędzie rozumienia świata i człowieka (J. Culler).
26. Koncepcja gatunku literackiego M. Głowińskiego.
27. Kryteria trójrodzajowego (tradycyjnego) podziału literatury.
28. Czy dramat należy do literatury (w odwołaniu do wybranej teorii dramatu: literackiej, teatralnej lub przekładu).
29. Miejsce teorii literatury w obrębie nauki o literaturze.